Kamuoyunda sürekli olarak gündemde olan konulardan birisi de emeklilik olmuştur. Değişen yasal düzenlemelerle birlikte emeklilik için işe giriş tarihi, sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş şartları da değişmiştir. İşte bu nedenle herkes hangi tarihte emekli olabileceğini ve erken emekli olup olamayacağını sorgulamaktadır.
Bu soruya cevap verebilmemiz için öncelikle erken emeklilikten ne anlamamız gerektiğini ortaya koyalım. Erken emeklilik tabiri normal şartların dışında kısmi aylık olarak ta tanımlanan şartlarla emeklilik olarak tanımlanabilir veya belirli tarihlerden önce işe girenlere tanınan haklar olarak görülebilir.
ERKEN EMEKLİLİK TARİHLERİ
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan düzenlemeler bunu zorlaştırsa da bazı durumlarda yaştan dolayı erken emeklilik imkanı var. Bu durumda ilk sigortaya giriş tarihi kilit önem kazanıyor.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak işe başlayanlar, bilindiği üzere 3600 gün prim ödeme, 15 yıl sigortalılık süresi ve 60 yaş koşulunu yerine getirmesi halinde emekli olabiliyor.
Bunun dışında 4500 gün ile de emekli olunabiliyor. Şöyle ki 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe girenlere de emeklilik hakkı bulunduğunu söylemememiz gerekiyor.
8 Eylül 1999 günü ile 30 Nisan 2008 günü arasında ilk defa işe giren erkekler, kısmi emeklilik şartlarıyla yani 4500 günle (12.5 yıl) ile emekli olabiliyor. 12.5 yılla emeklilik, 3600 günü kaçıranlar için güzel bir fırsat olarak değerlendirilebilir.
12.5 YIL PRİM ÖDEME İLE EMEKLİLİK
12.5 yılla emekli olabilmek için sigortalının 60 yaşını tamamlaması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün prime sahip olması gerekiyor. Bu durumdaki erkek sigortalılar, yaşlılıktan kısmi emekli olabiliyor. Yani genelde 8 Eylül 1999'dan önce işe başlayanlar için geçerli olan erken emeklilik hakkı, bu tarihten sonra işe başlayanları da kapsıyor.
KADINLARDA EMEKLİLİK ŞARTLARI
9 Eylül 1999 günü ile 30 Nisan 2008 günü arasında işe giren kadınların, kısmi emeklilik şartlarıyla yani 4500 gün sayısı ile emekli olabilmeleri için 58 yaşını tamamlamış olması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün sayısına ulaşması gerekiyor. Özetlersek, erkeklerin 60 yaşını, kadınların ise 58 yaşını doldurması, 25 yıldan beri sigortalı olması ve en az 4500 gün prim ödemek şartlarıyla kısmi emeklilikleri olabiliyor.
01.05. 2008 TARİHİNDEN SONRA İŞE GİRENLER
1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için tam emeklilikte prim gün sayısı 7200'e yani 20 yıla çıkıyor. Tam emeklilikte ilk defa 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olan erkekler için emeklilik yaşı 2036'ya kadar 60, 2044 yılında ise 65'e ulaşıyor. Kadınlar için emeklilik yaşı 2036 yılına kadar 58, 2048'de de 65'e çıkıyor. Kısmi emeklilik için gereken prim de Mayıs 2008'den sonra 5400 güne yükseliyor. Burada 25 yıllık sigorta şartı da devreye giriyor. Yani 15 yıl aralıksız sigortalı çalışmak, emeklilik primi için yetiyor. Ama ilk sigortaya girilen tarihten sonra 25 yılın geçmesi gerekiyor.
BAĞ-KUR'DAN EMEKLİ OLMAK İÇİN
8 Eylül 1999 tarihinden önce Bağ- Kur girişi bulunanlar yaştan emeklilik için 5400 gün ve 56 yaşı, erkekler de 5400 gün ve 58 yaşı tamamlaması gerekiyor. 8 Eylül 1999 tarihi ve sonrası ile 30 Nisan 2008 tarihinden önce Bağ- Kur girişi bulunan kadınlar 5400 gün 60 yaşı, erkekler de 5400 gün 62 yaşı tamamlaması gerekli. İlk defa 1 Mayıs 2008 tarihi ve sonrasında Bağ- Kurlu olan kadının yaştan emeklilik için 5400 gün 61 yaşı; erkeklerin ise 5400 gün 63 yaşı tamamlamaları şart. 1 Mayıs 2008 tarihi ve sonrasında Bağ- Kurlu olan kadın ve erkekler için emeklilikte kademeli geçiş uygulanıyor.
Ayrıca ,Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalığı veya engelliliği bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
