Bu konuda kamuoyunda sürekli tartışmalar yapılmakta ve emekli maaşlarına haciz uygulanıp uygulanmayacağı konuşula gelmektedir.
Emekli bir şahıs bankadan kredi çekmek istediğinde de bu sorunla karşı karşıya gelmektedir. Çünkü icra iflas kanunu ile sosyal sigortalar kanunun farklı düzenlemeler içeriyor.
İcra İflas Kanununda kısmen haczi caiz olan şeyler arasında maaşlar sayılmakta ve borçlunun ailesinin geçimini sağlayacak kısmına haciz uygulayamayacağı hükmedildiğinden, haciz işlemi yapılacak olan maaşın ailenin geçimine yetecek kadarlık kısmı hariç haciz işlemi yapmak zorundadır.
Ancak uygulamada bu husus çok açık olarak anlaşılmamakta hatta kanunda yer alan maaşın saklı tutulacak kısmı aşılabilmektedir. Genellikle icra müdürlükleri maaşın ¼ üne yani 2000 TL maaş ise bunun 500 TL sine haciz uygulamayı tercih etmektedirler.
5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR KANUNUNA GÖRE DURUM NEDİR?
MADDE 93- Bu Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez.
Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.
Hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre emeklinin maaşının haczi yasaklanmaktadır. Bir başka deyimle kanuna göre emekli maaşına haciz konulamaz.
Ancak bununla birlikte Kanunun 96. Maddesinde “Yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan % 25 oranında kesilmek suretiyle uygulanır.” Hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre SGK yersiz ödemelerde emekli maaşından ¼ lük kesinti uygulayabilmektedir.
MAAŞI HACZEDİLEN EMEKLİ NE YAPMALI?
Maaşına herhangi bir nedenle haciz işlemi uygulanan kişi, eğer maaşının ¼ ünden fazlasına haciz işlemi uygulanırsa, bu durumda icra müdürlüğüne başvurarak bu hükümlere göre işlem yapılmasını talep edebilirsiniz.
Normalde haciz kesintisini koyan icra müdürlüğünün bu durum karşısında haciz işlemini kanuni sınırlar içerisinde uygulaması ya da kaldırması beklenir.
Ancak icra müdürlüğü bu duruma sessiz kalmışsa, bu defa da haczi yasak olan maaşınıza konulan haciz kesintisinin yasalara aykırı olduğunu ileri sürerek İcra Tetkik Hakimliğine başvurmanız gerekmektedir. Hakimlik kesintiyi kaldıracaktır.
Haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, icra müdürü tarafından reddedilmesi gerekmektedir. Bunun tek istisnası ise borçlunun ben bu borcu ödemek istiyorum maaşımdan kesilebilir demesidir. Yani siz isterseniz maaşınızdan kesinti yapılabilir.
